We zaten in een grote cirkel. Frisse eerstejaarsstudenten counseling. Ons eerste trainingsweekend, we mochten allemaal een engelenkaartje trekken. Ik was een groentje op het gebied van bewustzijnsontwikkeling, spiritualiteit en esoterie. Kaartjes trekken was een nieuw avontuur.
Prachtige woorden kwamen voorbij: acceptatie, vertrouwen, dankbaarheid, balans…
Het duurde even voordat ik aan de beurt was en ik popelde…
Schoonheid, eenvoud…
Ja hoor, het was zover. Mijn hand ging naar het kaartje dat mijn aandacht trok en draaide het om: … macht.
……
Mácht!?!
Als íets niet bij me paste, was het dat wel. Macht. Pffff.
Ik was bescheiden. Rustig. Geduldig. Vriendelijk. Meegaand. Begrijpend. Bedachtzaam.
Alles behalve iemand met macht.
Dat wílde ik ook helemaal niet.
Mensen met macht waren naar. Luidruchtig. Dwingend. Vol geldingsdrang.
Altijd gelijk hebben. Manipuleren en zo nodig over lijken gaan.
Nee, met macht wilde ik niets te maken hebben. Hoe was het mogelijk dat ik uitgerekend dit kaartje trok?
Teleurstellend. Ik kon er niets mee.
‘Je kunt het ook lezen als kracht’, opperde een klasgenoot die mijn beteuterde reactie zag.
Ja, dat zal best, maar dat stond er niet.
Macht. Machthebbers. Machtsspelletjes. Machtswellust. Machtsmisbruik.
Niets dan negatieve associaties had ik.
En dát woord was dan mijn boodschap voor dit weekend.
Dat kaartjes trekken zou ik voortaan met een korreltje zout nemen.
Het zou nog jaren duren eer ik bereid was het begrip macht nader te onderzoeken.
Kijk je naar woordenboekdefinities, dan vind je bijvoorbeeld ‘de capaciteit van groepen of individuen om andere groepen of individuen te laten handelen in overeenstemming met de eigen belangen of doelstellingen (zelfs tegen de weerstand van anderen in)’. Precies wat mij er zo in tegenstond. ‘Laten handelen’. Iemand zijn autonomie afnemen!
Maar vergeet niet dat de betekenis van een woord cultureel bepaald wordt, en door de eeuwen kan veranderen.
Etymologisch komt ‘macht’ van het proto-germaanse ‘mahtiz’, en dat betekent kracht, vermogen.
Kracht en vermogens kun je ten goede en te kwade aanwenden.
Kennelijk zijn we helemaal gewend geraakt aan het misbruiken van macht. Het dwingende aspect.
Ironisch genoeg zijn er momenten in mijn leven geweest dat mensen mij in de richting van ‘macht’ wilden schuiven. Zo werd ik in 4VWO bijna klassevertegenwoordiger. Shy old me. Later wilden collega’s me in de medezeggenschapsraad. Ook een managementfunctie kwam heel dichtbij.
Ik deed het niet.
Waarom niet?
Ik was bang.
Bang dat ik geen schijn van kans zou maken op zo’n plek. Dat ik gemangeld zou worden, onder de voet gelopen.
Omdat ik niets van politiek begrijp.
Ik weet nooit ‘hoe de hazen lopen’.
Ik zat nooit bij de ‘juiste mensen’ aan tafel. Ik deed maar wat. Gewoon, praten met wie me aardig en toegankelijk leek. Of wie toevallig naast me stond of zat. Of degene aan wie ik concreet iets zinnigs te vragen of vertellen had.
Ik heb serieus wel eens gedacht dat ik te dom was. In vergaderingen werd mijn brein altijd blubber. Waar hebben deze mensen het over? Snapt iedereen het behalve ik? Hebben we nu iets besloten? Wat dan in godsnaam? En is dat dan voor het hoogste goed van iedereen?
Zelden.
Ik besef nu dat ik een heel beperkt idee over macht had. Misschien jij ook wel.
Maar je hoeft niet met macht en overwicht te leiden. Je kunt in gelijkwaardigheid en zachtheid leiden.
Je kunt kleinere groepen leiden.
Je kunt een stille kracht zijn.
Degenen die het hardst schreeuwen zijn niet per se degenen die het het beste weten. Waarom zou je je de mond laten snoeren alleen omdat je niet luidruchtig bent en jezelf belangrijk vindt.
Ik heb geleerd dat het wijs is om het niet te weten, niets te veronderstellen. Dat het wijs is om een open geest te hebben, onderzoekend te zijn. ‘Weten’ sluit de deuren. Als je jezelf toestaat het een tijdje niet te weten, open je het veld van oneindige mogelijkheden dat leidt naar diepere wijsheid.
Ik heb ook geleerd dat kwetsbaarheid en transparantie krachtig kunnen zijn – iets dat veel leiders die ik heb meegemaakt liever vermeden.
Er schuilt kracht in meer luisteren dan praten.
En vooral schuilt er kracht in beseffen dat je macht HEBT. Dat machteloosheid vaak wordt veroorzaakt door beperkende overtuigingen en conventies. Je hoeft geen CEO of politicus te zijn om macht uit te oefenen. Je kunt nu gelijk beginnen. Met je te realiseren dat het simpele feit dat je een lichaam en geest bezit je machtig maken. Je kunt de macht van je gedachten, je ideeen, je woorden, je daden gebruiken. Je hebt invloed. Begin bij JEZELF. Wees een leider in je eigen leven. Als je je machteloos voelt, vraag je dan eens af: waaraan geef ik mijn macht weg? Waar denk ik dat de macht ligt, als die niet bij mij ligt?
Ik ben nog lang niet uitgepraat over macht en leiderschap.
Als je wil weten waarom ik dit zo’n belangrijk onderwerp vind en wat ik er over deel, kun je ook de livestreams op mijn Facebookpagina volgen.
Of je kunt je abonneren op mijn YouTube kanaal.
